21.10.2017

5 faktów o gruźlicy

1.Odkrywcą bakterii powodujących gruźlicę był niemiecki mikrobiolog Robert Koch (1843-1910). Koch, który zajmował się w swojej pracy badawczej przede wszystkim gruźlicą, cholerą oraz wąglikiem, uważany jest, obok Ludwika Pasteura, za jednego z twórców mikrobiologii lekarskiej. Za odkrycie prątka gruźlicy w 1882 roku oraz badania nad tą chorobą, naukowiec otrzymał Nagrodę Nobla w roku 1905. Dzień ogłoszenia odkrycia prątka gruźlicy, 24 marca, został upamiętniony przez WHO i co roku obchodzony jest jako Światowy Dzień Gruźlicy.

2. W 1921 roku wynaleziono szczepionkę przeciw gruźlicy. Szczepionka BCG(Bacillus Calmette-Guérin) została opracowana we Francji przez Alberta Calmette’a i Camille’a Guérina. Skuteczność szczepionki wynosi około 80%[1], w przypadku noworodków i małych dzieci pozwala ustrzec się przed najgroźniejszymi postaciami choroby, prowadzącymi często do śmierci.

3. Choć w Europie gruźlica nie stanowi już poważnego zagrożenia, to na świecie wiele krajów zmaga się z jej poważnymi konsekwencjami. Według Światowej Organizacji Zdrowia, prątkiem gruźlicy jest zakażonych ponad 2 miliardy osób. Najgorsza sytuacja epidemiologiczna gruźlicy jest w krajach Trzeciego Świata w Azji i w Afryce, gdzie wskaźniki zachorowalności sięgają 100-300 przypadków na 100 tysięcy mieszkańców. Gruźlica jest obok AIDS główną przyczyną zgonów z powodu chorób zakaźnych na świecie (ponad 2 miliony osób rocznie)[2]. Ponad 95% zachorowań występuje w krajach rozwijających się Azji, Afryki, a także Brazylii i Rosji. Ponad połowa wszystkich chorych (59%) to mieszkańcy Azji[3].

 4. Zapadalność na gruźlicę w Polsce wynosi 16,7 osoby na 100 000, jest jednak nadal wyższa niż średnia w krajach Unii Europejskiej (współczynnik 12,7 na 100 000 ludności w 2013 roku). W większości krajów UE zapadalność jest niska (np. Niemcy – współczynnik 5,3 na 100 000; Czechy – 4,8; Grecja- 4,9; Słowacja – 7,4). Zapadalność na gruźlicę wyższą niż w naszym kraju mają: Rumunia (83,5/100 000), Litwa, Łotwa, Bułgaria, Portugalia, Estonia[4].

5. Gruźlica nie jest chorobą atakująca wyłącznie płuca. Może ona zaatakować praktycznie każdy narząd (np. gruźlica węzłów chłonnych, gruźlica stawów i kości, bardzo groźna gruźlica opon rdzeniowo-mózgowych u dzieci) lub wiele z nich jednocześnie (postać rozsiana). Statystycznie najczęściej jednak gruźlica atakuje płuca[5]. Gruźlicą można się zarazić poprzez bliski kontakt, na przykład długotrwałe przebywanie w pomieszczeniu, z osobą, która kaszle, odksztusza, mówi lub głośno się śmieje. Wtedy prątki gruźlicy krążą w powietrzu i wraz z ich wdychaniem dochodzi do zakażenia[6].