02.01.2023

Raport „State of Vaccine Confidence in the European Union”: Europa ufa szczepieniom ochronnym

Komisja Europejska opublikowała trzecią edycję swojego raportu wakcynologicznego. Wynika z niej, że mieszkańcy kontynentu uważają szczepienia ochronne za ważne, skuteczne oraz bezpieczne. Krajem, w którym odnotowano największy wzrost zaufania do szczepień względem ubiegłej edycji badań, jest Polska. – To bardzo dobra wiadomość. W obecnej sytuacji, po ponad dwóch latach pandemii, nikt nie powinien mieć wątpliwości, jak bardzo potrzebujemy szczepień ochronnych – komentuje lek. Małgorzata Ponikowska, ekspertka kampanii Zaszczep się wiedzą.

 

Zaufanie do profilaktyki chorób zakaźnych pod lupą

21 listopada ukazała się kolejna edycja raportu „State of Vaccine Confidence in the European Union”. W poprzednim wydaniu zmierzono zaufanie do szczepień przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR), szczepionce przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) i szczepionce przeciw grypie sezonowej. W tegorocznym raporcie lista ta została rozszerzona o kategorię „zaufanie do szczepionki przeciw COVID-19”.

Choć szczepienia stały się obiektem ataku dezinformacji na olbrzymią skalę Europejczycy wciąż powierzają swoje zdrowie lekarzom i naukowcom. Zaufanie do szczepień nadal jest na wysokim poziomie, co nie powinno dziwić, jeśli spojrzymy na realne liczby. Szacuje się, że szczepionki przeciwko COVID-19 zapobiegły 14,4 milionom zgonów na całym świecie przed końcem 2021 r., co jest imponującym, globalnym osiągnięciem w zakresie zdrowia publicznego.[2] Tym bardziej, że zostały wprowadzone w niespotykanie trudnym czasie trwającej pandemii.

W tym przełomowym okresie Unia Europejska wykazała się zdecydowanym i szybkim działaniem, co miało niebagatelny wpływ na zdrowie i życie milionów Europejczyków. Niestety, nie wszystkie liczby napawają optymizmem: ostatnie dwa lata odcisnęły piętno w innych zdrowotnych sektorach. Według obliczeń Światowej Organizacji Zdrowia i UNICEF, dotyczących krajowego zasięgu szczepień (WUENIC), pandemia COVID-19 przyczyniła się do największego spadku globalnego zasięgu rutynowych szczepień od trzech dekad.[3]

 

Europejczycy: szczepionki są ważne

81,5% respondentów z całej Unii Europejskiej zgadza się, że szczepionki są ważne, a 82,3% uznaje je za bezpieczne. Za najważniejszą została uznana szczepionka MMR, chroniąca przed odrą, świnką i różyczką – aż 84,5% badanych zgodziło się z twierdzeniem, że jest istotna. Drugą najważniejszą szczepionką okazała się szczepionka przeciwko COVID-19 z wynikiem 77%. Na trzecim miejscu znalazła się szczepionka przeciw grypie sezonowej (75,6%), a na czwartym szczepionka przeciw wirusowi HPV (75%).

Szczepionki przeciwko COVID-19 wysoko plasują się w rankingu także w innych kluczowych kategoriach: 77,2% obywateli UE uważa, że skutecznie zapobiegają ciężkim chorobom; 66,8% zgadza się, że chronią przed zakażeniem SARS -CoV-2; a 65,9% zgadza się, że zapobiegają przenoszeniu wirusa na inne osoby.

 

 

 

W Polsce rośnie zaufanie do szczepień ochronnych

W ostatnich czterech latach, czyli od 2018 roku, gdy KE opublikowała pierwszą wersję raportu, postrzeganie znaczenia szczepionek najbardziej wzrosło w Polsce. Z twierdzeniem, że szczepienia są ważne odnotowano wzrost zgody z 75,6% aż do 80,5% w 2022 r. Oprócz tego tylko w Polsce w latach 2018-2022 wzrosło zaufanie do skuteczności szczepionek: z 74,4% do 82,5%.

Dodatkowo raport ujawnia, że w latach 2018-2022 wyższy odsetek respondentów w Belgii, Grecji, Szwecji, Irlandii i Polsce uważa, że szczepionka MMR jest ważna. W tym samym czasie ogólne postrzeganie bezpieczeństwa szczepionek wzrosło w Polsce (71,4 do 79,9%), Francji (71,5 do 79,6%) i Irlandii (85,8 do 89%).

 

Kto i jakim szczepieniom ufa najbardziej? Portugalia w europejskiej czołówce

Z raportu KE wynika, że w sumie aż 25 państw członkowskich zgadza się w ponad 80% (na poziomie populacyjnym) ze stwierdzeniem, że szczepienia są ważne:

  • Szczepienia cieszą się największym zaufaniem wśród Portugalczyków (92,4%), Finów (90,4%) i Hiszpanów (88,6%), a najmniejszym wśród Słowaków (62,1%), Chorwatów (61,7%) i Łotyszy (60,3%). Wysoko plasują się Polacy: szczepieniom ufa 80,5% mieszkańców kraju nad Wisłą.
  • Respondenci z Portugalii (89,9%), Hiszpanii (86,7%) i Danii (85,5%) są najbardziej zgodni co do tego, że szczepionki przeciw COVID-19 są ważne. Te same trzy kraje odnotowały najwyższą zgodność również do twierdzenia, że są bezpieczne, choć na nieco niższym poziomie zgodności (odpowiednio 85,9, 84,1 i 84,1%).
  • Portugalczycy (89,7%), Hiszpanie (85,8%) i Szwedzi (85,2%) najchętniej zgodzili się z istotnością szczepień przeciw grypie. Najwyższy poziom zgodności z twierdzeniem, że szczepionka ta jest bezpieczna w 2022 r. odnotowano również w Portugalii (91,7%), Irlandii (89%) i Hiszpanii (89%).
  • Szczepionce przeciw HPV najbardziej ufają ponownie Portugalczycy (92,5%), Hiszpanie (83,4%) i Irlandczycy (82,7%). Najwyższy poziom zgodności z twierdzeniem, że jest bezpieczna odnotowano w Portugalii (89%), na Cyprze (83,6%) i w Hiszpanii (82,5%). Portugalia kolejno uzyskała największą zgodność populacji co do skuteczności szczepionki przeciw HPV (89,2%), następny był Cypr (83,4%) i Hiszpania (81,9%).
Materiały źródłowe

[1] https://health.ec.europa.eu/system/files/2022-11/2022_confidence_rep_en.pdf

[2] Watson, O.J., Barnsley, G., Toor, J., Hogan, A.B., Winskill, P. and Ghani, A. C. Global impact of the first year of COVID-19 vaccination: a mathematical modelling study. Lancet Infect. Dis. 22, 1293–1302 (2022).

[3] World Health Organization. Progress and challenges with Achieving Universal Immunization Coverage: Technical document. https://www.who.int/publications/m/item/progress -and- challenges (2022)