Jak przygotować dziecko do szczepienia?
Szczepienia, zwłaszcza te pierwsze, wywołują duży stres zarówno u rodziców, jak i u dziecka. Aby zminimalizować niepokój związany z podaniem szczepionki, należy starannie przygotować się do wizyty:
Krok 1 – Wybór szczepionki
Decyzję, czy zastosować u dziecka szczepionki skojarzone, czy podać mu szczepionki zalecane dokonują rodzice po konsultacji z lekarzem pediatrą. Dokonanie tych bardzo ważnych dla przyszłości dziecka wyborów powinno zostać poprzedzone dokładną analizą informacji na temat dostępnych rozwiązań.
Krok 2 – Przygotowanie informacji dla lekarza
Przed podaniem szczepionki lekarz każdorazowo przeprowadza wywiad z rodzicem i sprawdza stan zdrowia dziecka. Dokładne badanie to podstawa kwalifikacji do szczepienia.
Kilka dni przed planowanym szczepieniem należy zwrócić szczególną uwagę na takie dolegliwości jak: katar, kaszel, podwyższona temperatura, złe samopoczucie dziecka czy biegunka.
Przed wizytą warto zapisać sobie wszystkie ważne informacje – dzięki temu, nawet pod wpływem emocji, nie zapomnimy o żadnym szczególe.
Najważniejsze informacje dla lekarza dotyczą:
- uczuleń dziecka
- przebytych chorób
- chorób przewlekłych
- przyjmowanych leków, także tych kupionych bez recepty
- informacji na temat poprzednich szczepień
- dolegliwości zdrowotnych dziecka, np. gorączki, wysypki, biegunki, kaszlu.
- Dobrym pomysłem jest również przygotowanie listy ewentualnych pytań – rozmowa z lekarzem to najlepsza okazja, by rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące, np. obserwacji dziecka po szczepieniu.
Krok 3 – Co zabrać ze sobą?
W dniu szczepienia warto zadbać o wygodne, łatwe do zdjęcia i założenia ubranie dla dziecka.
Na wizytę należy zabrać:
- książeczkę zdrowia i książeczkę szczepień dziecka
- smoczek (jeśli dziecko używa)
- pieluchę tetrową i pieluchę jednorazową
- chusteczki nawilżane
- ulubioną zabawkę, która odwróci uwagę dziecka
Warto zapoznać się również z materiałem opracowanym przez Państwową Inspekcję Sanitarną ABC Szczepienia ochronne. Praktyczny poradnik dla rodziców dzieci do 2. roku życia.
Jakie objawy są naturalną reakcją poszczepienną, a które objawy powinny niepokoić?
Po wykonaniu każdego szczepienia rodzic powinien pozostać z dzieckiem w przychodni 30 minut. Po powrocie do domu należy uważnie obserwować dziecko przez kilka dni.
Każde szczepienie może jednak wywołać naturalne reakcje poszczepiennie. Większość z nich nie stanowi jednak zagrożenia dla zdrowia i ustępuje samoistnie w krótkim czasie. U większości dzieci szczepienia nie wywołują żadnych objawów.
Objawy, które powinny wzbudzić niepokój rodziców to tzw. niepożądane odczyny poszczepienne (NOP). NOP to nieprawidłowe reakcje organizmu na zaaplikowanie szczepionki. Najczęściej pojawiają się do 72 godzin po szczepieniu. Wszystkie przypadki zgłoszonych NOPów można znaleźć w corocznym raporcie Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny.
Konsultacji z lekarzem wymagają niepożądane objawy, takie jak:
- wysoka gorączka (powyżej 38°C)
- wysypka – nieprzerwany płacz przez ok. 3 godziny
- duży i bolesny obrzęk w miejscu ukłucia
- trudności z oddychaniem
- drgawki
- inne niepokojące objawy
Nieprawidłowe reakcje organizmu na szczepienia występują rzadko i nie stanowią racjonalnego argumentu przeciwko szczepieniom. Ewentualne odczyny poszczepienne mają zazwyczaj łagodny przebieg i nie są, nawet w części, tak ryzykowne, jak konsekwencje odmowy szczepienia – zachorowanie na chorobę zakaźną, uszczerbek na zdrowiu, kalectwo a nawet śmierć dziecka.
Jeżeli u zaszczepionego dziecka, wystąpi jakikolwiek niepokojący objaw, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Po potwierdzeniu przez badanie kliniczne i wywiad z pacjentem wystąpienia niepożądanych objawów poszczepiennych, lekarz ma obowiązek zgłoszenia ich do właściwego Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.
Więcej informacji na: http://www.szczepienia.gis.gov.pl/
- Centers for Disease Control and Prevention. Update: Vaccine Side Effects, Adverse Reactions, Contraindications, and Precautions: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR 1996;45 (No. RR-12).
- Surveillance of adverse events following immunization. Field guide for managers of immunization programmes. World Health Organization Geneva 1997.
- Supplementary information on vaccine safety. Part 2: Background rates of adverse events following immunization. World Health Organization Geneva 2000.
- Zieliński A., Czarkowski M. P., Rudowska J. Monitorowanie niepożądanych odczynów poszczepiennych. Ped Pol 2002; 77: 91-98.
- Szczuka I. Bezpieczeństwo szczepień BCG – niepożądane odczyny poszczepienne. Cz. I. Postacie powikłań. Systemy nadzorowania. Przegląd Epidemiologiczny 2002; 56: 1-13. Cz.2. Przyczyny powstawania niepożądanych odczynów poszczepiennych. Postępowanie kliniczne. Przegląd Epidemiologiczny 2002; 56: 15-28.
- Zieliński A. Niepożądane odczyny poszczepienne. W: Wakcynologia. Wyd.2 Bielsko-Biała: Alfa-medica press 2007: 102-109.